REHBERLIK

REHBERLIGIN TANIMI
 
Rehberlik bireyin bir bütün halinde gelismesine yardim isini anlatan bir terimdir. En genis anlamda rehberlik; problemlerini çözme, bagimsiz hale getirme, yeteneklerini açiga çikarma ve gelistirme, gerçekçe karar vermeme tercihler yapmasini, çevresiyle saglikli ve dengeli iliskiler kurmasi ve sonuçta kendisini gerçeklestirmesi için bireylere yapilan sistemli ve profesyonel yardimlar sürecine Rehberlik denir.
 
REHBERLIGIN AMAÇLARI
Rehberligin amaci bireyin kendi olanaklari içinde, fizyolojik, psikolojik, sosyolojik kültürel, v.b özelliklerini dikkate alarak, kendisini gerçeklestirmesini saglikli, mutlu ve basarili bir yasam sürmesini saglamaktir.
Rehberligin amaçlarini su sekilde de siralayabiliriz:
· Bireyin kendi kendisini tanimasina ve anlamasina yardim etmek,
· Ailesi ve çevresiyle saglikli ve dengeli iliskiler kurmasina yardim etmek.
· Problemlerinin çözümü için seçenek olusturmak, problem çözme anlayis ve becerisini kazandirmak.
· Baskalarina bagimli ve baskalari tarafindan yöneltilen, baskalari için yasayan kisilik özellikleri yerine, bagimsiz, kendi hayatina kendisi yönlendiren özgün kisilik özellikleri kazandirmak.
· Bireyin kisisel ve toplumsal özelliklerinin gelismesine yardim etmek.
· Bireyin ilgi, istidat ve yeteneklerini açiga çikarmak ve gelistirmek için ona yardimci olmak
· Karar verme ve tercih yapma bilgi ve becerisini kazandirmak.
· Bireyin zararli tutum ve aliskanliklardan korunmasina yardimci olmak.
· Bireye is ve meslek imkânlari konusunda bilgi vermek, yetenekleri dogrultusunda tercihler yapmasini saglamak.
· Bireye kendisini sürekli olarak gelistirmesi gücü ve anlayisini kazandirmak.
· Verimli ders çalisma ve is yollarini ögretmek.
· Bireyin fiziksel, duygusal sosyal sagligini koruma yollarini ögretmek.
· Bos zaman etkinliklerini ögretmek.
· Toplumsal sorunlari kavramak ve gerekli hosgörüye sahip olarak baskalariyla birlikte yasayabilmesi özelliklerini kazandirmak.
· Okul ve çevreye uyumlarini saglamaya yönelik tanitim yapmak.
· Yasam felsefesi, ahlaki ve toplumsal

REHBERLIGIN TEMEL ILKELERI
 
Rehberligin temel ilkesi denildiginde, rehberlik çalismalarinda ortak olarak kullanilan, temel alinan, çalismalarda göz önüne alinmasi zorunlu olan ilkelerdir. Rehberlik hizmetlerinin basarili olabilmesi için bir takim ilkelere uygun olarak yapilmasina baglidir.
Bu ilkelerden bir kismini sunlardir:
· Rehberlik organize edilmis bir etkinliktir. Belirli bir amaci, programi yöntem-teknik ve uzman personelle yapilabilir.
· Rehberlik hizmetleri okul, aile ve çevredeki herkesi ilgilendirir. Okul aile ve çevre isbirligi olmadan rehberlik hizmetlerinde umulan sonuçlar alinamaz.
· Rehberlik etkinlikleri okulun egitim düzeyi, yapisi ögrencilerin gelisim düzeylerini ve imkânlarina göre degisebilir.
· Rehberlik is birligi içinde çalismayi gerektirir.
· Rehberlik egitim etkinliklerinin gelisimde de önemli rolü vardir.
· Rehberlik birinci derecede bireyin gelisimiyle ilgilidir.
· Rehberlik bireyin kendi kendisini tanimasi, kabullenmesi sürecini içerir.
· Rehberlik distan zorlamayla degil, gönüllü isbirligi ve katilimi gerektirir.
· Rehberlik bireylerin gereksinimleri dogrultusunda ve yardima ihtiyaç duyuldugu konularda sunulur.
· Rehberlik bilimsel ve profesyonel yardimlari içerir.
Rehberlik bir süreçtir. Bir anda olup biten bir yardim olmayip, ihtiyaç duyuldugu her zaman verilebilir.

REHBERLIGIN TEMEL ISLEVLERI (FONKSIYONLARI)
 
· Uyum saglayici fonksiyonu; Özellikle okullarin ilk siniflarinda bulunan ögrencilerin fiziki, sosyal, psikolojik, egitim ve akademik yapilara uyum saglamasi için yapilan çalismalari içerir.
· Yöneltici fonksiyonu; Okul içi egitsel, mesleki, bos zaman degerlendirme, sosyal ve kültürel kollara ilgi ve özellikleri dikkate alinarak yapilan çalismalardir.
· Ayrica fonksiyonu; Çesitle durumlara bagli olarak sinif içinde uyum saglamayanlarin programlari aksatmamasi için yapilan ayristirilmasi islemleridir. (özel sinif)
· Önleyici fonksiyonu; Duygusal gerginliklerin, zararli aliskanliklarin uyumsuzluklarin ortaya çikmamasi için yapilan çalismalardir.
· Iyilestirici fonksiyonu; uyumsuz ve çesitli sapmalarin düzeltilmesine yönelik çalismalaridir.
· Gelistirici fonksiyon; Bireylerin kendilerini tanimalari, yeteneklerini kullanmalari, ilgi ve özelliklerini tatmin etmeleri ve gelistirmeleri için ortam hazirlama çalismalaridir.
· Aydinlatici fonksiyonu; Ögrenciler için okul içi ve okul disi egitsel, kisisel ve mesleki imkânlar konusunda aydinlatilmasi, okulda yapilan çalismalarin tanitilmasina yönelik çalismalardir.
· Bütünlestirici fonksiyonu; Gerek ögrenciyle ilgili çalismalarda okul aile ve çevre isbirligini saglama, gerekse ögrencilerin sosyal bütünlesmelerine dönük çalismalari kapsamaktadir.

 
REHBERLIGI GEREKLI KILAN NEDENLER
 
Rehberlik hizmetleri egitim-ögretim hizmetlerinin tamamlayici, gelistirici verimini arttirici özelliklerine sahip oldugundan, egitim sisteminin ayrilmaz bir parçasidir. Çünkü rehberlik hizmetleri, ögrencileri tanima ve kendi kendilerini tanimalarina olanak saglar, ögrencileri tanima ve kendi kendilerini tanimalarina olanak saglar, ögrencilerin ilgi istidat ve yetenekleri dogrultusunda yönelmelerine, bu özelliklerinin gelismesine yardim eder.
Okul ve okul disi sartlara uyumlari ve tanimalarina yardimci olur. Onlarin her türlü problemlerinin çözümüne yardim etme amacini güder. Zararli tutum ve aliskanliklari önleyici, bilgilendirici özellikleri vardir. Okul aile ve çevre isbirligi içinde ögrencilerin bir bütün olarak gelismesine yardimci olur.
Saglikli ve tutarli kisilik özellikleri kazanmalarina, kendilerine güvenlerine gelecege iliskin uygun karar almalarina sonuçta kendilerine güvenlerine saglikli, basarili ve mutlu hayat sürdürmelerine yardim eder. Bu nedenle rehberlik hizmetleri egitim ögretim çalismalarinin ayrilmaz bir parçasidir saglikli bir toplumsal yapi için bu hizmetlerin bireylere sunulmasi gerekli ve önemlidir.
Rehberlik hizmetlerini gerekli kilan temel faktörleri özgün olarak su sekilde ifade edebiliriz.
A- Sosyal Nedenler:
· Toplumun hizli sekilde degismesi, karmasiklasmasi ve bunun getirdigi uyum güçlükleri.
· Aile yapisi ve ailenin görevlerinin degismesi.
· Kadinlarin is hayatina atilmasi, is yasaminin karmasiklasmasi.
· Is kollarinin artmasi, tercih yapmanin zorluklari.
· Okul yapilarinin çesitlenmesi, sinifta kalma oraninin yükselmesi.
· Suç olaylarinin artmasi, zararli aliskanliklarin yayginlasmasi.
· Köyden kentlere göç, gecekondulasma ve bunlarin getirdigi sorunlar.
· Degisen deger yargilari, kusaklar arasi çatismalar.
· Nitelikli ve çok yönlü insan yetistirme ihtiyaci.
· Egitim yoluyla toplumun kalkinmasi istegi.
B- Psikolojik Nedenler
· Insanin kendisini tanimasi anlamasi ihtiyaci.
· Bireyler arasi farklarin egitim ve gelisimlerindeki farklarla birlikte farkli egitim ve bireyi egitimin temeline görüslerin agirlik kazanmasi farkli egitim ve bireyi egitimin temeline alan görüslerin agirlik kazanmasi.
· Duygusal yasamin önem kazanmasi, duygusal gelisimin eksikliklerinin tamamlanmasi.
· Benlik tasariminin insan hayatinda öneminin artmasi, uygun benlik olusturma istek ve ihtiyaci.
· Egitsel ve mesleki yönlendirmelerin erken yaslarda baslamasinin avantajlari bir sekilde degerlendirilmesi gerekligi.
· Ilgi ve özellikleri gelistirmek için egitsel ve bos zamanlarin verimli bir sekilde degerlendirilmesi gerekliligi.
· Bireysel ve aktif ögretime dayali programlarin merkezde olusu anlayisinin getirdigi ayricaliklar.
C- Felsefi Nedenler
· Insanin degerliligi ilkesi.
· Insanin özerkliligi.
· Insanin gelisim gücü.
· Bireysel ve toplumsal görüs.
· Degerlendirme ölçütü.